Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Vụ Pháp luật quốc tế – Bộ Tư Pháp góp ý cho Dự thảo Nghị định quy định kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hoá nhập khẩu.
Theo VCCI, tại Điều 9.1 Dự thảo quy định một số thủ tục thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, gồm: thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm, thủ tục đăng ký bản công bố hợp quy, tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm với hàng hóa nhập khẩu. Theo phản ánh của các doanh nghiệp, ngoài các thủ tục trên, các thủ tục kiểm dịch đối với hàng hóa nhập khẩu cũng cần được thực hiện thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia (với sản phẩm phải làm thủ tục nhập khẩu hoặc sản phẩm vừa phải thực hiện thủ tục kiểm tra an toàn thực phẩm vừa thực hiện thủ tục kiểm dịch).
Theo các doanh nghiệp, điều này sẽ thống nhất việc thực hiện quy trình nhập khẩu sản phẩm thực phẩm được thực hiện duy nhất thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia, góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thông qua việc tiết kiệm thời gian, chi phí làm thủ tục nhập khẩu.
Hiện nay, đa phần các sản phẩm thực phẩm nhập khẩu đều vừa phải kiểm dịch vừa phải kiểm tra an toàn thực phẩm. Thủ tục kiểm tra an toàn thực phẩm được cải cách, thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, trong khi thủ tục kiểm dịch vẫn thực hiện bằng giấy sẽ chia cắt một nhóm thủ tục liên tục thành 2 quy trình, 2 bước tách biệt, từ đó khiến thời gian nhập khẩu không giảm đi đáng kể, và làm giảm hiệu quả của quá trình cải cách quy trình xuất nhập khẩu theo định hướng của Quyết định 38/QĐ-TTg năm 2021.
Trong khi đó, việc bổ sung thủ tục kiểm dịch lên Cổng thông tin một cửa quốc gia vẫn phù hợp với quy định hiện hành, cụ thể Điều 13.1 Thông tư 26/2016/TT-BNNPTNT (được sửa đổi bởi Điều 1.6 Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT) cho phép một trong các hình thức thực hiện kiểm dịch là qua Cổng thông tin một cửa quốc gia.
Từ những lý do như trên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi bổ sung quy định theo hướng cho phép thủ tục kiểm dịch được thực hiện qua Cổng thông tin một cửa quốc gia.
VCCI cũng kiến nghị đối với Điều 16.6.b của dự thảo về quy định cơ quan nhà nước có quyền quyết định một trong ba hình thức xử lý: buộc tái xuất, tiêu hủy hoặc tái chế hàng hóa trong trường hợp kết quả kiểm tra hồ sơ hoặc chứng thư giám định, kết quả chứng nhận xác định hàng hóa không phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia.
Theo VCCI, quy định này là chưa minh bạch vì không rõ căn cứ vào tiêu chí nào để cơ quan nhà nước lựa chọn hình thức xử lý hàng hóa nhập khẩu không đạt. Ngoài ra, lựa chọn của cơ quan nhà nước có thể không phù hợp với tình hình và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, chẳng hạn như yêu cầu doanh nghiệp tái xuất, nhưng thực tế doanh nghiệp lại có khả năng tái chế hàng hóa đó.
Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo sửa đổi quy định theo hướng cho doanh nghiệp chọn hình thức xử lý và cơ quan nhà nước chỉ thực hiện việc giám sát doanh nghiệp. Thực tế, quy định này hiện cũng đang được quy định tương tự tại Điều 8 Nghị định 132/2008/NĐ-CP và Điều 9 Thông tư 06/2020/TT-BKHCN.
