Đứng trước việc một trong những hãng tàu container lớn trên thế giới sẽ không cung cấp dịch vụ cho một số khách hàng, bao gồm các công ty giao nhận (freight forwarder), Hiệp hội Giao nhận Vận tải, Logistics và dịch vụ Hải quan châu Âu (CLECAT) nhận định đây có thể được xem là động thái lạm dụng vị thế thống trị trên thị trường và từ chối cung cấp dịch vụ cho các đối tác.
Tổng giám đốc CLECAT, bà Nicolette van der Jagt trao đổi với The Loadstar rằng các hãng tàu bằng những cách nào đó đã từ chối cung cấp dịch vụ cho các công ty giao nhận, động thái này được xem là một hình thức phân biệt đối xử.
“Thị phần vận chuyển của các liên minh hãng tàu là rất lớn; vận tải biển giờ đây là một thị trường tập trung và các liên minh đang có quyền lực thị trường tương ứng”.
Bà Van der Jagt tiếp tục quan ngại, “Tôi tự hỏi là sự lạm dụng vị thế thống lĩnh của các hãng tàu rồi sẽ đạt đến mức độ nào? Chúng tôi đang xem xét và cân nhắc liệu có thể đưa vấn đề này ra Ủy ban châu Âu hay không”.
Theo CLECAT, Maersk đang gia nhập thị trường giao nhận vận tải từ vị thế của một doanh nghiệp thống trị trong ngành vận tải biển. Bà Van der Jagt bổ sung, rằng các thành viên trong hiệp hội đã báo cáo trong một số trường hợp, hãng tàu đã “ép” các công ty giao nhận phải sử dụng dịch vụ vận tải đường bộ của hãng tàu như là một điều kiện để nhận lô hàng đó lên tàu của hãng – đây là tình huống đã được The Loadstar tường thuật đầu tiên từ khiếu nại do một doanh nghiệp giao nhận Úc khiếu nại.
Các doanh nghiệp giao nhận tại Úc, và giờ đây mở rộng sang đến châu Âu, đang lo ngại các hãng tàu đang ép họ cung cấp các thông tin kinh doanh nhạy cảm về khách hàng của các doanh nghiệp này trước khi họ được sử dụng dịch vụ của hãng tàu, động thái này sẽ cung cấp cho hãng tàu những thông tin quan trọng về chủ hàng mà sau này các hãng tàu có thể sử dụng dữ liệu này để tiếp cận và cung cấp dịch vụ trực tiếp cho chủ hàng.
“Đây là một xu hướng dẫn đến việc các hãng tàu tranh giành khách hàng sử dụng dịch vụ trọn gói (door-to-door), qua đó loại bỏ các doanh nghiệp giao nhận khỏi thị trường này và xu hướng này một lần nữa làm dấy lên câu hỏi rằng đây có phải là việc lạm dụng vị thế thống trị của các hãng tàu không?”, bà Van der Jagt tiếp tục quan ngại.
Maersk đã lên tiếng phủ nhận việc hãng tàu này đang nhắm đến khách hàng của các công ty giao nhận, người phát ngôn của Maersk đã chia sẻ với The Loadstar rằng: “Doanh nghiệp chúng tôi [Maersk] đang tiếp tục phát triển giải pháp trước tình hình chuỗi cung ứng nhiều khó khăn như hiện nay, các giải pháp này được xây dựng để cung cấp cho các công ty giao nhận cũng như những đối tượng khách hàng khác”.
Người phát ngôn cho biết Maersk hiện đang đàm phán hợp đồng với các khách hàng và nhận thức được rằng họ không đủ chỗ cho tất cả các nhu cầu hiện nay. Và kết quả là Maersk sẽ dành phần ưu tiên hơn cho các khách hàng sử dụng dịch vụ trọn gói hoặc sử dụng thêm các dịch vụ tích hợp khác của họ.
Các doanh nghiệp giao nhận trên toàn cầu đã có phản ứng với thông tin Maersk dường như đang hạn chế sự tham gia của các công ty giao nhận vào chuỗi cung ứng hàng hóa từ châu Á đến châu Âu và Mỹ.
Ông Robert Barceló, quản lý phát triển kinh doanh của cảng Everglades (nằm tại bang Florida) cho biết: “Bang Florida hiện có hơn 1.000 công ty giao nhận và các hãng không sở hữu tàu (NVO) đang hoạt động, bang chúng tôi không thực sự có nhiều chủ hàng thụ hưởng (BCO). Thị trường giao nhận hàng hóa từ rất lâu rồi đã được thống trị bởi các công ty giao nhận vận tải. Và việc phải dịch chuyển lĩnh vực then chốt như vậy (vào tay các hãng tàu) có thể gây ra những tác động nghiêm trọng, đặc biệt ở thị trường châu Mỹ La-tinh”.
Còn ông Elton Tan, Quản lý cấp cao từ forwarder EFM Global, có quan điểm lạc quan hơn, ông cho rằng: “Dịch vụ vận chuyển chỉ là một mắt xích trong logistics và quản trị chuỗi cung ứng. Các chủ hàng sẽ tiếp tục sử dụng dịch vụ của công ty giao nhận vận tải vì chúng tôi (các forwarder) hầu hết đều rất linh hoạt, có mạng lưới vận hành khắp toàn cầu để cung cấp gói dịch vụ được thiết kế riêng (tailor-made), tùy chỉnh theo nhu cầu khác biệt của từng chủ hàng”.
“Đây là vị thế khó có thể bị tổn hại một cách đơn giản chỉ vì các hãng tàu muốn tham gia và chia phần bánh với các doanh nghiệp hiện hữu”.
Theo ông Tan, các khách hàng của EFM Global cho rằng làm việc với các hãng tàu tầm cỡ như Maersk và CMA CGM “giống như là làm việc với các cỗ máy tự động nhưng lại không thông minh cho lắm”. Các khách hàng này nhận định rằng hãng tàu sẽ thành công với các chủ hàng lớn, nhưng với các khách hàng trung bình và nhỏ thì vẫn sẽ ưu tiên lựa chọn dịch vụ vận chuyển thông qua các công ty trung gian.
Ông Tan bổ sung: “Kinh nghiệm cá nhân của tôi thông qua việc đặt booking đi qua CMA và Maersk là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy tại sao các chủ hàng không bao giờ bỏ hết trứng vào giỏ hãng tàu, kể cả khi các hãng có thể cung cấp cả dịch vụ trọn gói”.
“Cộng đồng các doanh nghiệp giao nhận vận tải trên toàn cầu đã luôn là ‘những người bán hàng không công’ (unpaid salesman) cho những hãng tàu trong nhiều năm qua. Và các hãng tàu lại đang hy vọng rằng những hệ thống mới của họ rồi sẽ trở thành những nhân viên bán hàng và việc kinh doanh của các hãng sẽ trở nên thuận lợi, nhưng đó chỉ là những ước mơ thiếu thực tế mà thôi”.
NỀN Logistix | Tâm Vũ / Theo The Loadstar
