Đó là nội dung buổi tọa đàm trực tuyến do Báo Giao thông tổ chức sáng 26/7.
Tại buổi tọa đàm, các khách mời đã thông tin đầy đủ, chi tiết về thực trạng vận tải trong mùa dịch, những khó khăn trong việc vận chuyển, phân phối hàng hóa, các quy định y tế phòng dịch với tài xế, phương tiện, hàng hóa; đặc biệt là việc tổ chức triển khai kịp thời “luồng xanh” vận tải, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ.
Khách mời dự tọa đàm gồm có: Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN; Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương; Ông Vũ Duy Tùng– Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng; Ông Đào Việt Long – Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội; PGS.TS Trần Đắc Phu – nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện Y tế công cộng VN; Ông Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô VN; Ông Trần Đức Nghĩa – Uỷ viên BCH Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics VN; Ông Trần Văn Hào – Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Thái Việt Trung.
HOẠT ĐỘNG VẬN TẢI GIẢM SÚT NGHIÊM TRỌNG, CHI PHÍ TĂNG
Thưa ông Nguyễn Văn Quyền, làn sóng dịch bệnh lần thứ 4 đã tác động ra sao đến hoạt động của các doanh nghiệp vận tải, đặc biệt là từ thời điểm dịch bệnh bùng phát mạnh tại TP HCM, các tỉnh phía Nam và một số địa phương gần đây?
Ông Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN:
Hiệp hội thường xuyên nhận được thông tin phản ánh từ phía địa phương cũng như doanh nghiệp hội viên. Chúng tôi đã có nhiều văn bản báo cáo lên cơ quan thẩm quyền.
Theo đó, trong điều kiện dịch bệnh kéo dài, hoạt động vận tải bị ảnh hưởng nghiêm trọng. So với trước dịch, sản lượng vận tải hành khách giảm sút 20-30%; Vận tải hợp đồng du lịch gần như đóng băng; doanh thu vận tải hàng hoá giảm sút 20-30%; Số xe phải nằm bãi có thời điểm lên tới hơn 50%.
Đặc biệt khâu vận tải hàng hoá lưu thông trên đường gặp rất nhiều khó khăn do các địa phương tăng cường biện pháp kiểm tra kiểm soát với lái xe và phương tiện khi lưu thông trên đường, các chi phí bị đội lên.
Đáng chú ý, nhiều đơn vị vận chuyển rau củ quả tươi sống, với áp lực thời gian vận tải nhanh, hàng hoá nhiều khi chưa được bao gói theo đúng quy cách, chưa được kiểm soát tận gốc, do đó khi lưu thông trên đường cũng phát sinh khó khăn…
Nói chung, vận tải hàng hoá hiện vẫn có thể hoạt động được nhưng sản lượng bị giảm sút, chi phí tăng lên. Đặc biệt điều kiện làm việc của anh em lái xe cũng rất khó khăn do phải thực hiện quy định về xét nghiệm và cách ly khi đi/đến từ địa phương vùng dịch.
ÁP DỤNG QUY ĐỊNH THIẾU LINH HOẠT GÂY ÙN TẮC
Sản lượng hàng hoá thay đổi như vậy có ảnh hưởng gì đến việc cung ứng hàng hoá phục vụ sản xuất, xuất khẩu, tiêu dùng, đặc biệt tại các địa phương mà dịch bệnh diễn biến căng thẳng như TP HCM, một số tỉnh thành phía Nam, thưa ông Trần Thanh Hải?
Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương:
Đặc điểm đợt dịch này rất khác so với trước đây, biến chủng Delta lây lan rất nhanh và mạnh.
Do vậy, các địa phương áp dụng biện pháp chống dịch cao nhất, trong đó có những biện pháp trước đây chưa từng áp dụng. Điều này đã tác động tới ngành vận tải lớn hơn.
Về phía Bộ Công thương, chúng tôi thực hiện 3 nhiệm vụ, gồm: đảm bảo cung ứng nguồn vật liệu cho các ngành sản xuất; đảm bảo lưu thông hàng hoá trong nước trong đó có hàng hoá thiết yếu phục vụ dân sinh, đặc biệt là tại các vùng giãn cách; đảm bảo lưu thông nhóm hàng hoá xuất nhập khẩu…
Có thể thấy cả 3 nhóm hàng hoá này đều liên quan tới hoạt động logistics ở những loại hình vận chuyển khác nhau từ hàng không, đường bộ, đường biển…
Từ tháng 5 tới nay, chúng tôi theo dõi có những địa phương áp dụng biện pháp chống dịch rất mạnh, với mục tiêu cao nhất là phòng chống dịch, hạn chế thấp nhất nguy cơ. Tuy nhiên tại một số thời điểm những biện pháp này chưa có sự linh hoạt, gây ùn tắc cục bộ, gây khó khăn cho các tài xế và doanh nghiệp vận tải.
Thời gian qua Bộ Công thương đã phối hợp với các bộ ngành, đặc biệt Bộ GTVT, Bộ TT&TT có những biện pháp tháo gỡ kịp thời, có những biện pháp vừa đảm bảo chống dịch, vừa lưu thông hàng hoá thông suốt.
QUY ĐỊNH KHÁC NHAU VỀ GIẤY XÉT NGHIỆM VÀ THỜI HẠN XÉT NGHIỆM
Thời gian qua, Bộ GTVT, Tổng cục Đường bộ VN có rất nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động vận tải. Bà Phan Thị Thu Hiền có thể chia sẻ những ghi nhận bước đầu qua kiểm tra thực tế từ 4 tổ công tác của Bộ GTVT tại 19 tỉnh phía Nam?
Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục đường bộ VN:
Quan điểm của Bộ GTVT thời gian qua là thực hiện quyết liệt phòng chống dịch Covid-19 nhưng không làm đứt gãy chuỗi hàng hoá. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể và các lãnh đạo Bộ, chúng tôi đã nhanh chóng triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo giao thông thông suốt.
Bộ GTVT đã thành lập 4 đoàn công tác đến các địa phương, các tuyến quốc lộ, cao tốc để kiểm tra, phát hiện kịp thời những khó khăn, vướng mắc.
Thực tế cho thấy, có những địa phương còn quy định khác nhau về giấy xét nghiệm và thời hạn xét nghiệm đối với lái xe. Hay có địa phương quy định chỉ áp dụng giấy xét nghiệm PCR, một số địa phương lại cho phép cả 2 loại.
Hiện Bộ Y tế quy định giấy xét nghiệm có thời hạn 72 giờ, nhưng có địa phương lại quy định ngắn hơn.
Chúng tôi đã trao đổi và thống nhất giải pháp về các vấn đề trên để vận tải hàng hoá lưu thông tốt nhất trong mùa dịch.
ÙN TẮC CÁC CHỐT KIỂM SOÁT CỬA NGÕ HÀ NỘI, GIẢI QUYẾT THẾ NÀO?
Kể từ khi bắt đầu thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng, tình trạng ùn tắc tại các chốt kiểm soát dịch ở cửa ngõ Hà Nội, nhất là chốt Pháp Vân – Cầu Giẽ, chốt cầu Phù Đổng… diễn ra phức tạp. Xin hỏi ông Đào Việt Long, đến nay, Hà Nội có giải pháp gì để hạn chế tình trạng này?
Ông Đào Việt Long – Phó giám đốc Sở GTVT Hà Nội:
Ngay sau khi TP Hà Nội thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, Sở GTVT đã phối hợp với các địa phương cấp thẻ ưu tiên trên “luồng xanh” vận tải hàng hóa để ưu tiên cho phương tiện qua các chốt, giảm thủ tục kiểm soát, đảm bảo phòng dịch bệnh, giảm ùn tắc giao thông.
Việc cấp thẻ ưu tiên trên “luồng xanh” vận tải hàng hóa giúp các phương tiện kết nối với với luồng xanh địa phương và quốc gia, từ đó lưu thông thuận tiện, nhanh chóng.
Tại Hà Nội, chúng tôi đã lập 22 chốt kiểm dịch trên các tuyến đường cửa ngõ.
Riêng chốt trên cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, các lực lượng đã bố trí chốt trực trước trạm thu phí hướng Hà Nam về Hà Nội để hướng dẫn phương tiện không thuộc diện dán thẻ ưu tiên quay đầu luôn, phương tiện đã dán thẻ nhận diện luồng xanh được hướng dẫn cho đi. Đến thời điểm này, chốt Pháp Vân – Cầu Giẽ đã thông thoáng hơn, tình trạng ùn ứ giảm nhiều.
Hải Phòng cũng là đầu mối giao thông quan trọng của các tỉnh phía Bắc, tình hình tại đây thời gian qua như thế nào, thưa ông Vũ Duy Tùng?
Ông Vũ Duy Tùng, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng:
Những ngày đầu khi Chính phủ có chỉ thị về giãn cách xã hội đối với 19 tỉnh ở phía Nam, Hải Phòng đã có kế hoạch, phương án để tham mưu cho thành phố làm sao để ưu tiên vận chuyển hàng hoá thiết yếu theo hướng dẫn của Chính phủ, theo Chỉ thị 16.
Hiện nay, các phương tiện đang được lưu thông thuận lợi qua các chốt kiểm soát dịch bệnh trên địa bàn thành phố Hải Phòng và không còn ùn tắc giao thông.
Sở GTVT Hải Phòng đã chủ động tham mưu với thành phố: Đối với những xe đi từ vùng có dịch về sẽ đi theo luồng riêng, ngoài kiểm soát về điều kiện ATGT còn kiểm soát phiếu xét nghiệm Covid-19.
Đối với những xe đi từ các tỉnh, thành phố khác, không phải vùng đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Chính phủ thì các chốt sẽ không kiểm soát.
Đối với khu vực nội đô thành phố thì phương tiện có thẻ nhận diện và không phải chịu kiểm soát, chỉ thực hiện kiểm soát tại bến cảng, điểm tập kết hàng hoá. Việc này Hải Phòng đã làm rất tốt và nhận được sự đồng tình của doanh nghiệp, lái xe.
CẤP THẺ LUỒNG XANH KHÔNG ĐỒNG NGHĨA BUÔNG LỎNG PHÒNG DỊCH
Xin hỏi bà Phan Thị Thu Hiền, hoạt động cấp thẻ ưu tiên trên “luồng xanh” vận tải hàng hóa qua phần mềm đã hỗ trợ ra sao cho các tài xế, doanh nghiệp vận tải? Thời gian trung bình để được cấp phép là bao nhiêu? Những ngày qua đã cấp được bao nhiêu thẻ, giảm được bao nhiêu thủ tục; rút ngắn được bao nhiêu thời gian cho các lái xe, doanh nghiệp vận tải? Những lỗi phổ biến khi doanh nghiệp khai báo online đã được khắc phục, xử lý ra sao?
Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục đường bộ VN:
Liên quan đến khái niệm “luồng xanh”, hiện nhiều người vẫn chưa hiểu hết và còn thấy rất mới.
Luồng xanh vận tải được triển khai khi các địa phương thực hiện giãn cách, cách ly theo Chỉ thị 16. Trong giai đoạn này, yêu cầu cần có giải pháp đột phá tạo điều kiện cho phương tiện lưu thông thuận lợi, nên cần xây dựng luồng xanh.
Hiểu một cách đơn giản, các phương tiện được đi trên một số tuyến giao thông cụ thể và trên tuyến đó sẽ được tạo điều kiện thuận tiện để lưu thông.
Việc cấp thẻ nhận diện để các phương tiện lưu thông luồng xanh được các Sở GTVT triển khai thực hiện.
TP HCM là nơi đầu tiên thực hiện, các doanh nghiệp, phương tiện được Sở GTVT cấp thẻ nhận diện có mã QR Code để vận chuyển hàng hoá thiết yếu vào thành phố khi TP HCM thực hiện giãn cách xã hội.
Hệ thống này thông qua phần mềm quản lý, doanh nghiệp không phải đến cơ quan quản lý Nhà nước mà chỉ cần gửi thông tin qua email, zalo. Từ đó, cơ quan quản lý sẽ xem xét hành trình, từ đó trả kết quả cấp thẻ nhận diện cho doanh nghiệp qua email, zalo.
Doanh nghiệp tra cứu qua mã QR Code mà Sở GTVT đã chuyển để tự in giấy nhận diện, có thông tin cụ thể về hành trình chuyến đi, thông tin về phương tiện.
Chúng tôi cũng làm việc với Bộ Y tế, các cơ quan, địa phương, đề nghị khi phương tiện có giấy nhận diện, đi qua các chốt kiểm dịch sẽ được lưu thông. Đến nay, các địa phương đã phối hợp tốt việc này, ưu tiên tối đa cho phương tiện đã có giấy nhận diện.
Tới đây, chúng tôi đề nghị các doanh nghiệp khi in giấy nhận diện cần in bổ sung để dán trên hai cửa xe, chỉ cần dùng smartphone là có thể tra cứu được thông tin từ cơ quan quản lý để nhận diện ngay được xe này đã đăng ký chưa, nội dung thông tin như thế nào.
Chúng tôi cũng đề nghị các hiệp hội vận tải yêu cầu các doanh nghiệp vận tải khai báo, đăng ký tên lái xe, người đi cùng trên xe để các cơ quan chức năng có thể dễ dàng hậu kiểm.
Tôi cũng muốn nói thêm, hiện mới chỉ cấp giấy nhận diện cho phương tiện, còn lái xe và người trên xe thì chưa cấp. Do đó, người trên xe phải chấp hành nghiêm các quy định của Bộ Y tế, như có giấy xét nghiệm âm tính, hạn chế tiếp xúc…
Luồng xanh ưu tiên cho xe qua nhưng không có nghĩa buông lỏng phòng chống dịch. Đây là tiêu chí bắt buộc với xe luồng xanh.
Chúng tôi yêu cầu các doanh nghiệp vận tải phải kiểm tra, kiểm soát, nắm chắc hành trình di chuyển của lái xe, để từ đó có thể kiểm tra, xử lý nghiêm nếu lái xe không đảm bảo quy định phòng chống dịch cũng như đi lại.
Bởi mỗi lái xe đều có thể có rủi ro khi đi vào vùng dịch, có thể là tác nhân đưa mầm bệnh ra cộng đồng. Do đó, phải đảm bảo nghiêm ngặt an toàn phòng chống dịch từ lái xe, người đi trên xe. Các doanh nghiệp phải kiểm tra và chuẩn bị đầy đủ các biện pháp đảm bảo cho lái xe
Hiện trên phần mềm của Tổng cục Đường bộ VN và theo báo cáo từ các Sở GTVT địa phương, cả nước đã cấp gần 55.000 thẻ luồng xanh cho các phương tiện lưu thông.
Kể từ khi TP Hà Nội triển khai giãn cách theo Chỉ thị 16, số lượng phương tiện đăng ký giấy nhận diện luồng xanh tăng rất cao, gây nên sự quá tải đột ngột, tạm thời với cơ quan quản lý nhà nước.
Sở GTVT Hà Nội hiện đang nhận rất nhiều hồ sơ và đang rất nỗ lực làm ngày làm đêm để giải quyết nhanh nhất. Trong khi đó, hệ thống có trữ lượng nhất định, nên nếu có sự chậm trễ trong việc trả kết quả qua phần mềm, rất mong doanh nghiệp có sự chia sẻ với cơ quan quản lý nhà nước.
SỤT GIẢM DOANH THU, THÊM GÁNH NẶNG CHI PHÍ XÉT NGHIỆM
Thưa ông Trần Đức Nghĩa, các doanh nghiệp trong Hiệp hội Logistics VN còn gặp phải những cản trở, tắc nghẽn gì?
Ông Trần Đức Nghĩa – Uỷ viên BCH Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics VN:
Trong thời gian vừa qua, khi các địa phương áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh đã gây ảnh hưởng rất nhiều.
Cụ thể đối với doanh nghiệp vận tải đường bộ, chúng tôi đang ở trong tình trạng kiệt quệ, hơn 1 năm chịu tác động dịch bệnh, doanh thu suy giảm, chi phí tăng lên.
Chẳng hạn một công ty có 150 lái xe, hiện hàng tháng phải chi trả hơn 300 triệu đồng phí xét nghiệm các loại. Đây là một chi phí khủng khiếp.
Nhìn lại thì tôi thấy có một số vấn đề. Cụ thể như không có cơ quan nào đứng ra lĩnh xướng biện pháp phòng dịch, dẫn tới khó khăn ở khắp mọi nơi cho doanh nghiệp.
Tôi lấy ví dụ, trên địa bàn Quảng Ninh, tôi không hiểu lý do vì sao khi vào khu vực cửa khẩu phải test Covid-19, trong khi bắt đầu vào tỉnh lái xe đã phải test PCR.
Sự thiếu nhất quán còn thể hiện ở việc các địa phương áp dụng các quy định vận tải trên đường quốc lộ.
Tại Hải Dương khi dịch lần 3 bùng phát, UBND tỉnh đã cho đóng cửa quốc lộ 18 và 52. Trong khi đó, tại lần dịch thứ 4, Bắc Ninh và Bắc Giang vẫn duy trì vận chuyển hàng hoá quốc lộ 1A và 18 bình thường, mặc dù mức độ dịch bệnh tại đây nghiêm trọng hơn rất nhiều.
Mới đây nhất, cũng có thể thấy sự khác biệt giữa TP.HCM và Hà Nội. Trong khi quốc lộ 1A qua địa bàn TP.HCM không bị đóng cửa khi áp dụng Chỉ thị 16, tuy nhiên tại Hà Nội đã đóng cửa quốc lộ 1A để phong toả địa bàn.
Tôi cho rằng trong trường hợp này chúng ta hoàn toàn có lựa chọn khác để đảm bảo quá trình lưu thông hàng hoá trên quốc lộ khi đi qua địa phận của mình.
Ngoài ra vấn đề khác biệt trong quy định phòng chống dịch bệnh còn liên quan tới thời hạn và cách thức test với lái xe.
Điểm nữa, khi thay đổi hoặc áp đặt quy định, hầu hết các địa phương có xu hướng áp dụng rất nhanh, gây lúng túng cho doanh nghiệp.
Ví dụ tại Hải Phòng từ ngày 18 đến 20/7, 3 cửa ngõ đi vào Hải Phòng bị ách tắc nghiêm trọng bởi áp dụng dán tem cho các phương tiện và xét nghiệm lái xe trong khi các tỉnh khác chưa áp dụng, các doanh nghiệp chưa thể cập nhật thông tin.
Điều này gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Hiệp hội chúng tôi ước tính tình trạng trên đã gây thiệt hại ít nhất 100 tỷ đồng/ngày.
XE LUỒNG XANH TẮC GIỮA LÀN XE THƯỜNG
Xin được dành câu hỏi cho ông Trần Văn Hào, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Thái Việt Trung: Vận tải hàng hóa hiện còn những khó khăn gì? Điều này đã tác động ra sao đến hoạt động của doanh nghiệp?
Ông Trần Văn Hào – Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Thái Việt Trung
Từ ngày bùng phát dịch tới nay các chính sách, quy định gây vướng rất nhiều cho DN vận tải. Quy định của CP và quy định của địa phương không thống nhất. Đó là chưa kể khi xuống tới các cơ sở nhà máy, mỗi nơi lại có thêm quy định khác. Trong khi đó, các quy định này có hiệu lực nhanh, DN không sao xoay sở kịp, thiệt hại cho cả đơn vị vận tải và chủ hàng là vô cùng lớn.
Đơn cử quy định về xét nghiệm Covid-19 bằng phương pháp nào, thời hạn ra sao, mỗi địa phương lại áp dụng cách thức khác nhau. Một số tỉnh như Hải Dương đùng 1 cái không cho lái xe Bắc Ninh, Bắc Giang đi vào; Hay tại Quảng Ninh, khi vào tỉnh, lái xe đã test PCR rồi khi vào bến bãi tại cửa khẩu lại phải test thêm lần nữa…
Do đó DN mong muốn, quy định của Chính phủ và bộ ngành cần có hướng dẫn cụ thể, thống nhất cách làm từ trên xuống dưới.
Hay đối với giải pháp “luồng xanh” dù đã được áp dụng song vẫn còn tình trạng ách tắc tại các điểm chốt dịch. Đơn cử điểm nút cầu Phù Đổng- Pháp Vân, tối ngày hôm qua vẫn còn ùn tắc kéo dài, các phương tiện dán có mã QR vẫn phải dừng lại đứng chờ cùng với các xe khác.
Do đó, thời gian tới, chúng tôi hy vọng các giải pháp phân luồng từ xa để các xe “luồng xanh” di chuyển đúng như mục tiêu ban đầu mà giải pháp đề ra.
HẢI PHÒNG CÓ CÁCH LÀM RIÊNG, TÙY THEO DIỄN BIẾN DỊCH
Tại Hải Phòng có quy định về cách cách ly y tế tập trung 14 ngày với tất cả người về/đi qua Hà Nội bao gồm cả các lái xe vận tải. Liệu quy định này có áp dụng với lái xe không, có khó khăn như những doanh nghiệp đang lo lắng, căng thẳng hay không, thưa ông Vũ Duy Tùng?
Ông Vũ Duy Tùng, Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng:
Khi Chính phủ thực hiện giãn cách xã hội đối với 19 tỉnh, thành phố phía Nam và tại Hà Nội, việc lưu thông hàng hoá qua cảng Hải Phòng hiện vẫn duy trì sản lượng, không xảy ra ùn tắc.
Thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải, Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, Tổng Cục Đường bộ Việt Nam, Cục hàng hải Việt Nam đã đi khảo sát, kiểm tra thực tế hệ thống cảng biển Hải Phòng và đánh giá, Hải Phòng vừa đảm bảo lưu thông hàng hoá một cách thông suốt, bình thường, vừa thực hiện theo yêu cầu về phòng chống dịch của Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống dịch bệnh cũng như của Bộ Y tế.
Tuỳ theo diễn biến của dịch bệnh, Hải Phòng có những cách làm riêng, thay đổi trong quá trình thực hiện phòng chống dịch bệnh trên địa bàn.
Hải Phòng yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, bến xe, bãi xe bố trí nơi xét nghiệm Covid-19 và trả kết quả ngay trong vòng không quá 20 phút, thuận lợi cho lái xe, phụ xe, những người thực hiện nhiệm vụ lưu thông hàng hoá.
Đồng thời vận động các doanh nghiệp bố trí cho lái xe, phụ xe ở tập trung, không đi ra ngoài cộng đồng để hạn chế lây lan dịch bệnh.
Hiện Hải Phòng có 11 cửa ô ra vào thành phố và không xuất hiện ùn tắc tại tất cả cửa ô này. Thành phố Hải Phòng cũng giao cho công an, quân đội và các lực lượng y tế cùng tham gia kiểm soát tại các cửa ô.
Hải Phòng đã ban hành 3 loại thẻ nhận diện và hiện nay không có hiện tượng ùn tắc trên địa bàn.
Trong diễn biến tiếp theo của dịch bệnh, Hải Phòng sẽ tiếp thu ý kiến của Tổng Cục đường bộ Việt Nam, các cơ quan và đặc biệt là các doanh nghiệp để việc lưu thông hàng hoá diễn ra hết sức bình thường mà vẫn đảm bảo phòng chống dịch.
Hải Phòng là cửa ngõ chính ra biển nhưng 4 lần bùng phát dịch, Hải Phòng đã thực hiện công tác phòng chống dịch rất tốt.
Ở đợt dịch lần thứ 4 này có một số ca nhiễm liên quan đến hoạt động vận tải như trường hợp nhà xe Trung Đức, hai lái xe bị nhiễm Covid-19 đi từ Vũng Tàu về, do vậy mà nguy cơ lây nhiễm từ lái xe, phụ xe ra cộng đồng rất cao.
Do đó, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch của thành phố đã có những chỉ đạo để quản lý chặt chẽ hơn đội ngũ này. Và hiện nay, Hải Phòng đang làm rất tốt.
HÀ NỘI LẬP ĐƯỜNG DÂY NÓNG, GIẢI QUYẾT NHANH PHẢN ÁNH
Hà Nội đưa ra quyết định giãn cách rất nhanh, khi doanh nghiệp vận chuyển hàng từ phía Nam ra đến Hà Nội mới nhận được thông tin giãn cách, không thể quay về, cũng không có chỗ lưu trú. Cùng đó, nhiều doanh nghiệp phản ánh vận chuyển hàng hóa rất khó khăn, những ngày qua xảy ra ùn tắc nghiêm trọng tại các chốt, nhất là trên tuyến QL1. Vậy tới đây, Hà Nội có những chỉ đạo, hướng dẫn như thế nào để phân luồng, tổ chức giao thông để giảm ùn tắc và bức xúc của doanh nghiệp?
Ông Đào Việt Long, Phó giám đốc Sở GTVT Hà Nội:
Liên quan đến luồng xanh và tình trạng phương tiện phải quay đầu tại các điểm chốt kiểm soát dịch, chúng tôi yêu cầu lực lượng TTGT phối hợp với công an chủ trì cùng các lực lượng y tế, quân đội tổ chức phân luồng, hướng dẫn cụ thể để giảm bớt ách tắc.
Sở GTVT Hà Nội cũng hướng dẫn rõ 3 đối tượng ưu tiên:
Thứ nhất là xe vận tải hàng hoá đảm bảo các chuỗi cung ứng hay luồng xanh quốc gia có lộ trình qua Hà Nội.
Thứ hai là xe chở hàng hoá thiết yếu cho thành phố, của các cơ sở kinh doanh dịch vụ và phục vụ các công trình mà được cấp phép hoạt động theo Chỉ thị 17 của UBND TP Hà Nội.
Thứ ba là xe chở người và các phương tiện phục vụ công vụ của các cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất kinh doanh, công trình xây dựng được phép hoạt động theo Chỉ thị 17 của UBND TP Hà Nội.
Về những ý kiến doanh nghiệp phản ánh như ùn tắc giao thông tại chốt kiểm dịch, Sở GTVT Hà Nội đã tiếp nhận, lắng nghe và có hướng dẫn, giải đáp cụ thể để các phương tiện ra vào thành phố đảm bảo phòng chống dịch. Các phương tiện cần đăng ký thực hiện theo luồng xanh địa phương kết nối với luồng xanh quốc gia.
Chúng tôi xác định nhiệm vụ chống dịch phải đặt lên hàng đầu.
Tuy nhiên, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chúng tôi sẽ tiếp tục lắng nghe, tiếp nhận thông tin qua 3 số đường dây nóng, để cùng doanh nghiệp tháo gỡ để phương tiện vận tải được lưu thông thuận tiện nhất.
XÉT NGHIỆM COVID-19 CHỈ CÓ Ý NGHĨA TẠI THỜI ĐIỂM XÉT NGHIỆM
Việc áp dụng các biện pháp chống dịch đang rất khác nhau giữa các địa phương. Chẳng hạn như Bộ Y tế gần đây nhất đã có công văn khẩn hướng dẫn các địa phương test nhanh trong vòng 72 giờ nhưng một số địa phương chỉ công nhận giấy xét nghiệm trong vòng 24 giờ. Vậy xin PGS.TS Trần Đắc Phu chia sẻ với độc giả, việc áp dụng như vậy có gây khó khăn cho các doanh nghiệp hay không?
PGS. TS Trần Đắc Phu – Cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng VN:
Vừa đã có những cách làm sáng tạo, như luồng xanh của Bộ GTVT, tuy nhiên cũng có một số địa phương đang làm quá chặt hoặc làm chậm.
Ví dụ như tại Hải Dương trước đây, chúng tôi đã khuyến cáo rất nhiều về việc vận chuyển hàng hoá nhưng không giải quyết được. Nhưng tại Bắc Giang sau đó, toàn bộ mấy trăm nghìn tấn vải thiều vẫn chuyển đi được.
Việc áp dụng chậm gây ra ùn tắc và khó khăn cho lái xe và doanh nghiệp.
Ngoài ra, cũng có một số địa phương áp dụng quá máy móc trong chống dịch Covid-19.
Hiện nay, biến thể Delta mới của Covid-19 ảnh hưởng quá nhiều đến việc sắp xếp lại hoạt động sản xuất, ảnh hưởng quá nhiều đến giao thương, đi lại.
Khi thực hiện mục tiêu kép, chúng ta phải hiểu không có gì là hoàn hảo được, cái gì cũng có rủi ro.
Làm tốt mục tiêu kép, phát triển kinh tế thì phải đặt chống dịch xuống thấp hơn một chút, phải chịu rủi ro. Cũng như tiêm vắc xin, phải chịu phản ứng nhưng sẽ đạt được miễn dịch cộng đồng.
Trong chống dịch cũng vậy, nếu đặt chống dịch lên trên hết thì kinh tế sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, tuỳ từng địa phương, tuỳ từng giai đoạn mà áp dụng từng cách làm.
Xét nghiệm chỉ là một giải pháp trong tất cả các giải pháp chứ không phải trên hết. Bởi vì, qua phân tích, con số 72 giờ chỉ là tương đối.
Về cơ bản, xét nghiệm cho kết quả âm tính căn bản chỉ đánh giá tại thời điểm được lấy mẫu xét nghiệm người được xét nghiệm không bị nhiễm covid-19.
Tại sao lại là căn bản? Bởi vì, nếu mới mắc 1-2 ngày thì chưa chắc virus chưa đủ mạnh nên xét nghiệm có thể chưa chính xác. Đấy là rủi ro thứ nhất.
Rủi ro thứ 2, không phải xét nghiệm nào cũng đạt được kết quả mỹ mãn. Ví dụ như test nhanh chỉ cho kết quả khi người xét nghiệm mắc sau 2-5 ngày, còn từ ngày 6-14, xét nghiệm cho kết quả cũng chưa chuẩn xác.
Xét nghiệm PCR cho kết quả chính xác nhưng lại mất thời gian lâu.
Tuy nhiên, sau khi xét nghiệm âm tính nhiều lái xe lại chủ quan, đi trên đường không đảm bảo phòng dịch, lại nhiễm lại, trở thành nguồn gây nhiễm bệnh.
Con số 72 giờ là tương đối vì nếu người bị nhiễm nhưng chưa đủ ngày phát bệnh, xét nghiệm không ra kết quả, đến ngày thứ 3, thứ 4 là ngày virus phát ra nhiều nhất lại là lúc đang di chuyển trên đường.
Như vậy, 24 giờ cũng không có ý nghĩa gì so với 72 giờ, nhưng nếu quá dài cũng sẽ gây ra ảnh hưởng như đã nói ở trên.
Do đó, con số 72 giờ cũng chỉ là tương đối. Nhưng đó cũng là biện pháp trong lúc sàng lọc phát hiện được nhiều người dương tính.
Thời gian vừa qua, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ GTVT và Bộ Công thương chấp nhận test nhanh vì PCR cho kết quả chính xác nhưng mất thời gian, gây ách tắc giao thông. Do đó, phải chấp nhận rủi ro từ việc test nhanh, bố trí làn test nhanh tại các điểm dừng.
Như vậy, các nơi nên áp dụng đồng bộ 72 giờ, không nên mỗi nơi một cách. Chúng ta muốn sản xuất, muốn phát triển chúng ta phải chấp nhận rủi ro.
Việc phòng bệnh của lái xe là điều quan trọng nhất. Nếu lái xe nghĩ rằng xét nghiệm âm tính là xong rồi mà không tập trung phòng bệnh tiếp theo thì rất nguy hiểm.
Xét nghiệm chỉ là vấn đề tương đối và cũng nên chấp nhận quy định của Bộ Y tế và Bộ GTVT trong tình hình hiện nay, đó là xét nghiệm nhanh và giải phóng cho lái xe để không bị cảnh ùn tắc.
Và phải chấp nhận những rủi ro về xét nghiệm, còn nếu nơi nào xét nghiệm PCR thì phải trả kết quả rất sớm, nếu để 1- 2 ngày sau trả xét nghiệm thì quá lâu.
SAO LẠI CẤM XE CHỞ HÀNG THIẾT YẾU BIỂN NGOẠI TỈNH VÀO HÀ NỘI?
Có một vấn đề mà cộng đồng doanh nghiệp vận tải rất quan tâm thời gian qua, đó là việc hiểu về hàng hoá thiết yếu, các loại xe được đi qua địa phương mình, gây cho doanh nghiệp những lo lắng, băn khoăn, bức xúc. Ví dụ như một số địa phương cho rằng sữa và nước hoặc tiền không phải hàng hoá thiết yếu, khiến những xe chở mặt hàng này phải quay đầu, lưu thông bị cắt khúc, tắc nghẽn…
Theo đánh giá của Bộ Công thương, công tác lưu thông hàng hoá nói chung, tại các địa phương có dịch nói riêng đã có những chuyển biến gì? Làm sao đưa ra cách hiểu thống nhất về hàng hoá thiết yếu?
Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương:
Vừa qua có thể thấy có sự khác biệt giữa các địa phương trong áp dụng biện pháp phòng chống dịch và cách hiểu văn bản hướng dẫn, do đó đã gây bức xúc trong doanh nghiệp.
Giải pháp “luồng xanh” do Bộ GTVT đang xây dựng cũng là một trong những giải pháp tốt để tháo gỡ ách tắc trong lưu thông hàng hoá. Hay việc phân loại đối tượng shipper để tạo điều kiện cho hoạt động giao hàng thiết yếu.
Đây là những thông tin cho thấy đã có sự điều chỉnh linh hoạt trong hoạt động chống dịch tại các địa phương.
Để đạt hiệu quả, những điều chỉnh này phải dựa trên căn cứ mang tính chất khoa học cao hơn. Cụ thể, tại Hà Nội đang cấm xe biển số ngoại tỉnh.
Nếu các xe ngoại tỉnh nhưng vẫn chở hàng hoá thực phẩm vào thành phố thì tại sao lại cấm? Vậy biện pháp này dựa trên cơ sở nào, có khoa học hay không?
Bản chất chống dịch là làm sao để ngăn chặn sự lây lan. Phải chăng ưu tiên đảm bảo giãn cách, hạn chế tiếp xúc thay vì hạn chế hoàn toàn?
Cụ thể khi lái xe vào nhận hàng, không xuống khỏi cabin thì đã đáp ứng được đủ yêu cầu giãn cách hay chưa? Nếu đáp ứng thì nên tạo điều kiện cho lái xe hoạt động thay vì cấm ngay tại cửa ngõ.
Vừa qua, các doanh nghiệp cũng bức xúc rất nhiều về cách hiểu và áp dụng khác nhau về giá trị test nhanh có được công nhận như PCR hay không.
Hay thời hạn hiệu lực của các loại hình xét nghiệm như thế nào khi địa phương chỉ áp dụng 1-2 ngày, trong khi có địa phương từ 7-10 ngày.
Đáng nói trong bối cảnh hiện nay việc lấy được giấy xét nghiệm rất khó khăn, nhất là tại địa phương không có đủ điều kiện.
Do đó, Bộ Y tế và Ban chỉ đạo quốc gia nên có hướng dẫn thống nhất ngay, tránh tình trạng mỗi địa phương áp dụng theo 1 kiểu, góp phần tạo ra sự bình ổn và lưu thông hàng hoá tốt hơn.
Về hàng hoá thiết yếu, Bộ Công thương đã có công văn gửi cho các địa phương để thống nhất cách hiểu. Trước đó, Văn phòng Chính phủ cũng đã có công văn, trong đó nêu danh sách các hàng hoá thiết yếu cụ thể.
Tuy nhiên, đây chỉ là một số hàng hoá có thể liệt kê, thực tế còn tuỳ theo tình hình địa phương, tránh tình trạng cản trở lưu thông vô lý.
Ở đây cần sự vào cuộc các bộ ngành địa phương, làm sao đảm bảo công tác chống dịch nhưng cũng phải trên cơ sở phân tích, tính toán khoa học để thực hiện mục tiêu kép Chính phủ đã đề ra.
CẦN SỚM TIÊM VACCINE CHO LÁI XE
Hiện đang có những cách áp dụng khác nhau về công tác chống dịch ở các địa phương, trong đó có giấy xét nghiệm Covid-19, ảnh hưởng lớn đến việc lưu thông hàng hóa. Bà có ý kiến như thế nào về điều này, thưa bà Phan Thị Thu Hiền?
Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục đường bộ VN:
Tôi cho rằng, ý kiến của GS Trần Đắc Phu rất đúng, trong điều kiện hiện nay, ngành GTVT đang triển khai rất nhiều giải pháp để đảm bảo lưu thông vận chuyển hàng hóa. Trong quá trình triển khai, chúng tôi cũng đang phải đối mặt với những thực trạng như GS Trần Đắc Phu vừa phân tích. Làm sao vừa để vừa đảm bảo lưu thông hàng hóa vừa phòng chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn là vấn đề rất trăn trở.
Như hiện nay chúng ta quy định, xe luồng xanh được lưu thông qua, không cần kiểm tra tại chốt kiểm dịch. Điều này đòi hỏi tài xế, doanh nghiệp cũng phải tự giác và chấp hành nghiêm các quy định để đảm bảo phòng chống dịch.
Văn bản của Tổng cục Đường bộ VN yêu cầu trước, trong và sau chuyến đi, lái xe phải hạn chế tiếp xúc nhiều người. Tuy nhiên, hiện vẫn có lái xe sau chuyến đi về vẫn gặp bạn bè, tiếp xúc nhiều người. Chúng tôi yêu cầu cần chấn chỉnh nghiêm việc này, bởi lái xe có thể là tác nhân gây bệnh.
Chúng tôi cũng yêu cầu hành trình vận chuyển hàng hóa thiết yếu, doanh nghiệp phải có kế hoạch trước, kể cả điểm dừng cũng phải có kế hoạch, có phương án cụ thể. Với những vùng dịch phức tạp, doanh nghiệp có thể đổi lái xe để chuyến xe đảm bảo an toàn và lưu thông thông suốt.
Các giải pháp trên đều có những rủi ro nhất định, nhưng chúng ta phải nỗ lực làm sao để hạn chế ở mức thấp nhất. Chúng tôi cũng mong muốn các doanh nghiệp, tài xế quán triệt và thực hiện nghiêm túc.
Hiện tổng số lái xe kinh doanh vận tải lên đến 2,5 triệu, chúng tôi đề xuất ngành y tế và các địa phương ưu tiên tiêm vaccine sớm để bảo đảm an toàn cho người lái xe.
Người lái xe thực sự như một chiến sỹ đi vào vùng dịch, cung cấp hàng thiết yếu cho người dân, cho sản xuất kinh doanh nên cần được tiêm vaccine sớm. Chúng ta phải tạo điều kiện cho họ và đây cũng là đảm bảo an toàn cho cộng đồng.
Thực tế, như GS Trần Đắc Phu nói, xét nghiệm cũng chỉ có hiệu quả trong trong phạm vi và thời điểm nhất định, phương án chính vẫn phải là bảo vệ, phòng ngừa của lái xe, từ thực hiện 5K, tiêm vaccine, xét nghiệm…
CÁC ĐỊA PHƯƠNG CẦN THỰC HIỆN THỐNG NHẤT CHỈ ĐẠO CỦA CHÍNH PHỦ
Doanh nghiệp phản ánh các địa phương và quốc gia đều đã có luồng xanh, nhưng vẫn có địa phương có những cách làm khác nhau. Vậy nên có một quy định thống nhất về việc này hay không?
Như chúng ta biết, không chỉ có Bộ GTVT mà tất cả các cấp các ngành đều vào cuộc phòng chống Covid-19 rất quyết liệt. Mỗi địa phương đều lo lắng dịch bệnh sẽ xảy ra ở địa bàn của mình.
Những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 ở Bắc Giang, Bắc Ninh, TP HCM đều là bài học cho mỗi địa phương để triển khai những vành đai, hành lang, phương án bảo vệ, phòng ngự của địa phương mình. Cho nên, không tránh khỏi địa phương A, B có cách làm, sáng kiến, sáng tạo khác nhau.
Chúng tôi đề xuất, với phương tiện chở hàng hoá thiết yếu, phục vụ cho nhu cầu thiết yếu của đời sống người dân, các địa phương cần chỉ đạo các cơ quan chức năng tạo điều kiện tối đa. Phương án cấp thẻ nhận diện luồng xanh đã thống nhất và có cách thức chung, các địa phương cần triển khai thực hiện.
Để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho lưu thông hàng hóa, tối qua (25/7), Phó Thủ tướng đã có công điện hướng dẫn chung cho các địa phương.
Tôi hy vọng với chỉ đạo của Chính phủ, hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ GTVT, các địa phương có thể thống nhất các biện pháp phòng chống dịch và kiểm tra, kiểm soát các phương tiện đi ra/đi vào các tỉnh, thành.
LÁI XE KHÔNG CẦN THIẾT XÉT NGHIỆM 3 NGÀY/LẦN
PGS Trần Đắc Phu:
Tôi đánh giá cao việc Bộ GTVT phối hợp với Bộ Y tế tạo ra luồng xanh, nhằm ngăn chặn người nhiễm Covid-19 lây lan ra cộng đồng.
Ngoài ra, tôi cũng mong muốn cần nâng cao hướng dẫn, giám sát và kiểm tra việc chấp hành của tài xế trong phòng bệnh.
Ở đây có cả vấn đề góp phần tạo điều kiện cho tài xế, như bố trí nơi ăn nghỉ, tạm dừng nếu lái xe đường quá dài. Và bên cạnh đó là những giải pháp khác để lái xe không tiếp xúc với những người xung quanh.
Ngoài ra, cũng có những trường hợp, lái xe không là người bốc xếp hàng hoá hai đầu mà chỉ ngồi trong cabin, không tiếp xúc với người khác sẽ không gây ra lây nhiễm.
Còn người bốc vác hai đầu sẽ sử dụng găng tay, bốc dỡ xong thì khử khuẩn tay, không đưa tay lên mũi miệng, cũng không tiếp xúc với lái xe thì cũng không có vấn đề gì.
Sau lần bùng phát dịch ở Hải Dương, có tình trạng xe ở Quảng Ninh về qua Hải Dương phải xuống phun khử khuẩn. Việc này không cần thiết vì xe chỉ chạy qua, không dừng lại, làm sao lây lan được? Đừng cho người lên và không cho người xuống, thế là ổn.
Ở đây chúng ta sợ lái xe thì bố trí người bốc vác hai đầu và người bốc vác hai đầu phải thực hiện nghiêm túc 5K phòng chống dịch, còn nếu sợ lây nhiễm qua phương tiện thì thực hiện phun khử khuẩn xe.
Chúng ta cần tạo điều kiện như thế và nâng cao công tác phòng chống dịch của lái xe.
Tôi cũng rất ủng hộ khi chúng ta đã tạo được luồng xanh, đã có công nghệ thông tin,… thì cũng không cần quy định lái xe phải có giấy xét nghiệm 72 giờ nữa.
Nếu cứ yêu cầu 3 ngày phải xét nghiệm lại một lần thì tôi thấy không cần thiết, quá tốn kém. Nếu không kiểm soát được lây nhiễm, nếu xét nghiệm xong mà lái xe đi lung tung bị lây nhiễm thì cũng không kiểm soát được.
Ngoài ra, nếu vừa nhiễm xong thì xét nghiệm cũng không thể hiện được kết quả dương tính.
Tôi cho rằng, sau này, chúng ta nên xây dựng quy trình kiểm tra, giám sát, tạo hành lang pháp lý. Để từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho lái xe, đơn vị bốc xếp, tiếp nhận hàng hoá. Không chỉ hàng hoá thiết yếu mà hàng hoá nói chung, phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh là vô cùng quan trọng.
“LUỒNG XANH” KHÔNG CHỈ CHO HÀNG THIẾT YẾU
Sau ý kiến của GS Trần Đắc Phu liên quan đến công tác phòng chống dịch trong hoạt động vận tải, bà có chia sẻ gì thêm, thưa bà Phan Thị Thu Hiền?
Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN:
Xin cảm ơn GS Trần Đắc Phu, thời gian qua đã có nhiều ý kiến về công tác phòng chống dịch bệnh trong vận chuyển hàng hóa. Từ các ý kiến này, trong các cuộc họp trước đây về công tác phòng chống dịch, chúng tôi đã lắng nghe và đưa vào các giải pháp phòng chống dịch trong công tác vận tải.
Mong rằng thời gian tới, các cơ quan như hiệp hội, các đơn vị vận tải quan tâm hơn nữa đến công tác tổ chức vận tải nói chung và của người lái xe nói riêng.
Thời gian qua, đã có nhiều đơn vị vận tải tổ chức quản lý lái xe trước và sau chuyến đi. Một số doanh nghiệp gom chung lái xe lại, thực hiện “3 tại chỗ”, trước, trong và sau vận chuyển, hạn chế lái xe tiếp xúc với người bên ngoài để phòng ngừa dịch bệnh cho lái xe cũng như để lái xe nếu có mầm bệnh không lây lan ra cộng đồng.
Hiện chúng ta nói nhiều về luồng xanh để tạo ưu tiên thuận lợi không chỉ hàng thiết yếu. Gọi là hàng thiết yếu là nói ngắn gọn, bởi Văn bản 4349 của Bộ Công thương đã có những hướng dẫn rất cụ thể về danh mục hàng thiết yếu.
Đồng thời, Văn bản 2601 của Văn phòng Chính phủ cũng có hướng dẫn, chúng tôi đã treo hướng dẫn này trên hệ thống luồng xanh để doanh nghiệp biết hàng nào được ưu tiên vận chuyển trên luồng xanh.
Hệ thống luồng xanh đã có, nhưng nhân đây tôi cũng xin nhắc lại, các tài xế và người ngồi trên xe phải đảm bảo mọi quy định về phòng chống dịch, không phải cứ xe luồng xanh là không kiểm tra, là người trên xe, tài xế không xét nghiệm, không chấp hành các quy định 5K.
ĐANG GẤP RÚT NGHIÊN CỨU QUY ĐỊNH MỚI VỀ LÁI XE VẬN TẢI HÀNG HÓA
Ngoài vấn đề tiêm vaccine, xét nghiệm, việc đảm bảo an toàn cho lái xe rất quan trọng. Vậy chúng ta nên có quy trình, quy định cụ thể cho lái xe vận tải, như lên xe phải làm gì, trước và sau chuyến xe hạn chế như thế nào không, thưa bà?
Bà Phan Thị Thu Hiền – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục đường bộ VN:
Hiện nay, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thứ trưởng Lê Đình Thọ, Tổng cục Đường bộ VN đang soạn thảo quy định tạm thời về vận tải cho các địa phương thực hiện theo Chỉ thị 16 cũng như phòng chống dịch bệnh. Trên cơ sở hướng dẫn chung của Bộ Y tế hướng dẫn tài xế, chúng tôi cũng hướng dẫn những việc tài xế phải làm trước, trong và sau mỗi chuyến đi.
Quy định tạm thời này đang được nghiên cứu gấp rút để các địa phương có hành lang pháp lý thống nhất để đảm bảo hành lang vận tải thông suốt, đảm bảo phòng chống dịch.
Tổng cục Đường bộ VN tính đến việc kết nối hệ thống phần mềm để kết nối luồng xanh vận tải toàn quốc thế nào, thưa bà?
Giai đoạn đầu, do chống dịch gấp rút, TP HCM xây dựng 1 phần mềm sẵn có trước đó thành phần mềm cấp giấy xác nhận ưu tiên cho phương tiện lưu thông Chỉ thị 16.
Cũng ở giai đoạn đầu triển khai luồng xanh này, chỉ trong 4 ngày Tổng cục Đường bộ VN đã triển khai xây dựng một phần mềm, với sự hỗ trợ tình nguyện, không lợi nhuận của Công ty An Vui để thực hiện cấp mã QR Code trên toàn quốc.
Quá trình triển khai phần mềm này, hàng ngày chúng tôi đều cập nhật, hoàn thiện dần. Trong quá trình triển khai thực hiện, sẽ có DN chưa tiếp cận được do phần mềm nghẽn, quá tải vài cơ quan quản lý nhà nước cần có thời gian giải quyết.
Những ngày gần đây, TP HCM đã thực hiện cấp mã QR Code trên phần mềm chung toàn quốc mà không thực hiện riêng phần mềm của TP HCM nữa. Phần mềm của TP HCM có những ưu điểm gì sẽ chuyển vào hệ thống chung để toàn quốc, để chỉ có một phần mềm thống nhất cấp nhận diện cho xe đi luồng xanh.
Chúng tôi cũng đã là việc với các cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông, để mã hoá cấp thẻ nhận diện để đồng bộ với mã QR xét nghiệm, mã QR tiêm vaccine.
Ngay tối qua (25/7), chúng tôi đã thống nhất việc này, để khi có mã QR của xét nghiệm/vaccine cũng như mã QR nhận diện ưu tiên, cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát, kiểm tra, xử lý vi phạm nếu các lái xe không thực hiện quy định phòng chống dịch. Hy vọng Bộ Thông tin và Truyền thông sớm đồng bộ hệ thống này.
Hiện chúng tôi cũng đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông đồng bộ mã QR này trên kho dữ liệu mã QR chung quốc gia để chúng ta có một hệ thống mã QR quốc gia cho hoạt động vận tải cũng như quản lý lái xe.
CẦN THIẾT CÓ “LUỒNG XANH” CHO TÀI XẾ
Việc lái xe tránh tiếp xúc và chủ động phòng dịch liên quan trực tiếp đến trách nhiệm của doanh nghiệp vận tải và tài xế. Qua trao đổi của các bộ, ngành, địa phương, về phía doanh nghiệp, hiệp hội logicstic có đề xuất giải pháp gì?
Ông Trần Văn Hào, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Thái Việt Trung:
Tôi đồng tình với ý kiến của ông Trần Đắc Phu, có rất nhiều giải pháp phòng dịch, trong đó có test Covid-19.
Khó khăn nhất của doanh nghiệp là test Covid, không chỉ các tỉnh, nhà máy đều yêu cầu test PCR rất phức tạp và tốn kém.
Cụ thể, đi vào nhà máy LG Hải Phòng khi cho xe vào đã phải test, khi quay trở lại nhà máy đã hết hạn, 1 chuyến hàng phải test 2 lần, chi phí tăng lên rất lớn.
Quy định về con người và phương tiện với một số nhà máy tại Hải Dương hay Bắc Ninh cấm biển số xe đến từ các vùng dịch, cũng gây khó khăn. Rõ ràng chủ thể gây lây lan dịch bệnh là con người chứ không phải phương tiện, do đó cần phải xem xét lại.
Vấn đề là làm sao có giải pháp thống nhất việc xét nghiệm Covid bằng việc thống nhất thời hạn, quy trình test và hoạt động của lái xe, không chỉ cấp luồng xanh cho phương tiện mà còn có cả luồng xanh cho con người.
Có như vậy mới đảm bảo nguồn lực lao động, chứ nếu chỉ có phương tiện mà không có con người thì cũng khó có thể hoạt động.
Ông Trần Đức Nghĩa, Uỷ viên BCH Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam:
Qua những ý kiến của Tổng cục Đường bộ và chuyên gia dịch tễ, dưới góc độ Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam, chúng ta cần đặt ra giả định, tất cả lái xe đều không có động cơ che giấu dương tính Covid-19.
Đề nghị cho doanh nghiệp tự mua bộ xét nghiệm để chúng tôi tự thực hiện cho lái xe của mình. Thực tế, năng lực của ngành y tế không thể đảm bảo xét nghiệm cho hàng triệu lái xe.
Làm được điều này vừa giúp dành nguồn lực cho hoạt động chống dịch khác, vừa giúp doanh nghiệp vận tải giảm chi phí.
Tại Bắc Giang đã thực hiện hướng dẫn cho người dân tự thực hiện bộ kit để tự xét nghiệm cho mình. Kinh nghiệm này cần được triển khai diện rộng trên toàn quốc.
Tại Châu Âu và Bắc Mỹ đều bán bộ kit ra thị trường, nhưng trong nước đang bị cấm. Chi phí mỗi bộ kit vài chục nghìn, trong khi thực hiện xét nghiệm nhanh ít nhất doanh nghiệp phải chi 200 nghìn/lần
Quá trình xét nghiệm này đang vô hình trung gây rủi ro lây lan dịch bệnh, do đó đề nghị Bộ Y tế xem xét kiến nghị trên.
Đúng như anh Hào đã nói, đối tượng lây lan dịch bệnh không phải là xe mà là lái xe. Nếu không quản được người lái thì không đảm bảo phòng chống dịch.
Các cơ quan chức năng nên ngồi lại với nhau kết nối phần mềm chống dịch hiện tại như: khaibaoyte, bluezone, mã QR luồng xanh…
Có thể áp dụng công nghệ thông tin để phân luồng tự động. Tại mỗi chốt có thể biết xe phân luồng nào đi qua để kiểm tra phương tiện và người lái chưa được gắn mã chứ không phải xe nào đi qua cũng kiểm tra, gây tình trạng ách tắc.
Thứ hai, để đảm bảo cho lực lượng lái xe, đảm bảo lưu thông hàng hoá thiết yếu và xuất nhập khẩu, mong Bộ Y tế, Ban chỉ đạo phòng chống dịch quốc gia ưu tiên tiêm vaccine cho lực lượng lái xe để bảo đảm hoạt động lưu thông hàng hoá của nền kinh tế.
Cuối cùng quay trở lại ý kiến của ông Trần Đắc Phu, không có giải pháp nào cùng lúc đáp ứng trọn vẹn tất cả mục tiêu. Chính vì vậy phải áp dụng biện pháp quản trị rủi ro, trong tình huống nào phải chấp nhận rủi ro, đảm bảo cân bằng giữa phòng chống dịch và sản xuất kinh doanh.
Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương:
Ngay từ năm 2020, khi dịch bệnh mới bùng phát, chúng ta còn chưa có kinh nghiệm ứng phó, đã có mô hình từ Lạng Sơn hay Lào Cai để đảm bảo lưu thông hàng hoá xuất nhập khẩu, tránh gây đứt gãy nguồn cung.
Hay gần đây kinh nghiệm tại Bắc Giang cũng rất tốt, nhằm tháo gỡ, lưu thông hàng hoá, đặc biệt là nông sản đã tiêu thụ nhanh.
Tuy nhiên cần nhìn vào thực tế, dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp. Điều gì sẽ xảy ra khi dịch bệnh còn kéo dài, không loại trừ ca nhiễm xuất hiện mọi nơi? Quản lý chống dịch như thế nào để không ảnh hưởng tới đời sống người dân và hoạt động của doanh nghiệp, trong đó có lưu thông hàng hoá?
Tại các điểm trọng yếu của hoạt động lưu thông như các cảng, sân bay là những điểm không thể ngừng hoạt động, vậy nên ngay cả khi xuất hiện F0 tại đây thì áp dụng biện pháp như thế nào? Quy mô cách ly tính toán ra sao cho phù hợp, không thể dừng tất cả.
Do đó các địa phương ngay từ bây giờ cần lên phương án khi kịch bản xấu nhất xảy ra.
Cụ thể, tại TP.HCM hiện chỉ khoảng 600 doanh nghiệp đáp ứng điều kiện phòng dịch, điều này đồng nghĩa tất cả số còn lại phải dừng hoạt động.
Trong thời gian ngắn doanh nghiệp có thể chia sẻ nhưng về lâu dài sẽ phải điều chỉnh để không gây đứt gãy hoạt động sản xuất và lưu thông.
Rất mong có sự chỉ đạo thống nhất từ Ban chỉ đạo, các bộ ngành và địa phương về phương án lâu dài đảm bảo hoạt động sản xuất cũng như lưu thông trong thời gian tới.
Qua các ý kiến trao đổi tại cuộc tọa đàm, nhất là ý kiến của bà Phan Thị Thu Hiền đề xuất ưu tiên tiêm vaccine cho các tài xế, hay việc bố trí điểm dừng cho các xe luồng xanh, lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội có ý kiến gì về đề xuất này?
Ông Đào Việt Long, Phó giám đốc Sở GTVT Hà Nội:
Những xe không có thẻ ưu tiên luồng xanh vẫn được vào cung cấp nhu yếu phẩm, nhưng phải có phiếu xuất kho, hoá đơn vận chuyển hàng hoá; Đồng thời tài xế phải tiêm đủ vaccine 2 mũi hoặc có giấy xét nghiệm âm tính còn thời hạn.
Với những xe đủ điều kiện luồng xanh, xin cấp phép nhưng quá 24h chưa nhận được kết quả, tôi xin thông tin, 2 ngày qua, hệ thống của Sở GTVT đã tiếp nhận gần 20 nghìn hồ sơ đăng ký xe đi luồng xanh.
Hệ thống mạng của Tổng Cục đường bộ VN có thời điểm bị nghẽn, chúng tôi cũng nhận được phản ánh có doanh nghiệp vào đăng ký không được hoặc đăng ký được nhưng thông tin nhập chưa đầy đủ, nhập sai. Cũng có trường hợp chúng tôi đã xét duyệt, cấp mã thẻ nhận diện, nhưng doanh nghiệp chưa nhận được kết quả thông báo.
Hai ngày qua, Sở GTVT Hà Nội đã tăng cường tối đa lực lượng, anh em thức trắng đêm, luân phiên trực 24/24h; Đồng thời, chúng tôi cũng huy động tất cả cán bộ làm công tác vận tải để giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp.
Những doanh nghiệp đăng ký đã lâu mà chưa được giải quyết, có thể gọi điện thoại về 3 đường dây nóng mà Sở GTVT đã công bố, nhắn tin tên doanh nhiệp, BKS phương tiện để chúng tôi chủ động tra cứu, xử lý.
Liên quan việc tiêm vaccine, Sở GTVT Hà Nội đã tổng hợp ý kiến và chuyển lên Ban Chỉ đạo phòng chống Covid-19 thành phố đề xuất ưu tiên tiêm cho đội ngũ lái xe.
Hiện nay, chúng tôi đã đề xuất tiêm cho đội ngũ lái xe buýt, taxi sân bay và tài xế vận tải đường dài. TP Hà Nội đang căn cứ vào Quỹ vaccine để phân bổ phù hợp.
Theo PGS. TS Trần Đắc Phu, có nên để các doanh nghiệp tự xét nghiệm vừa chủ động giảm chi phí, thời gian cũng như giảm tải cho lực lượng y tế, đồng thời hạn chế lây nhiễm chéo tại các địa phương? Ông có khuyến cáo nào dành cho các doanh nghiệp không?
PGS. TS Trần Đắc Phu – Cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng VN:
Trước tiên tôi muốn nói rằng việc test kit, đặc biệt các sinh phẩm test nhanh hiện vẫn là hàng hoá kinh doanh có điều kiện và vẫn được Bộ Y tế cấp phép thông qua một Hội đồng thẩm định, và có danh mục công bố công khai. Chúng ta có thể dựa theo các kit đó để thực hiện test nhanh cho người dân.
Hiện nay, ngoài thị trường có những kit dùng để test chui không đảm bảo chất lượng.
Bộ Y tế cũng vẫn quy định các cơ sở y tế được thực hiện test Covid-19, tuy nhiên, nếu doanh nghiệp có các cơ sở y tế đều có thể tự thực hiện được.
Mai kia nếu ta xây dựng quy trình mới, có thể đề xuất trong quy trình đó để Bộ Y tế phối hợp với Bộ GTVT cho phép.
Nhân đây, tôi cũng muốn nói dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp thời gian dài, tôi cho rằng việc cần xây dựng quy trình vận chuyển hàng hoá là vấn đề ưu tiên và phải xây dựng một cách bài bản, tránh việc chúng ta có chút kinh nghiệm rồi lại ra quyết định mới, không thật sự bài bản.
Tôi nghĩ rằng, trong thời gian tới, Bộ Y tế, Bộ GTVT, các doanh nghiệp, các Hiệp hội, Bộ Công thương, các bộ ngành liên quan, kể cả Bộ Công an ngồi lại với nhau xây dựng một hướng dẫn trên tinh thần kiểm soát an toàn và kiểm soát rủi ro.
Cụ thể như thế nào ,khi ngồi họp bàn sẽ rõ ràng, nhưng phải quy trình đó phải dễ cho người thực hiện, nếu khó quá, sẽ không thể thực hiện được và gây nhiều tranh cãi, thắc mắc khi triển khai.
Nếu không xây dựng điều này nhanh chóng sẽ gây khó khăn, ách tắc về kinh tế, ảnh hưởng đến người dân của vùng dịch.
Đặc biệt, khi có quy trình thực hiện bài bản, giả sử địa phương nào phải thực hiện giãn cách, phong toả cứ thế áp dụng vào sẽ không bị bối rối, mà thực hiện được ngay, hàng hoá thiết yếu cũng sẽ đi vào thuận lợi, không để xảy ra tình trạng xe phải quay đầu như Hà Nội những ngày qua.
Một câu hỏi của bạn đọc, xin được gửi đến ông Vũ Duy Tùng: Xe chở hàng hoá ở Hải Phòng có vào được Hoàng Mai, Hà Nội giao hàng không nếu đủ mã QR Code và giấy xét nghiệm PCR còn hiệu lực? Và nếu về Hải Phòng có phải cách ly y tế 14 ngày không?
Ông Vũ Duy Tùng – Giám đốc Sở GTVT Hải Phòng:
Về ý kiến của lái xe, doanh nghiệp đặt vấn đề lái xe đi từ Hà Nội về có bị cách ly không. Tôi khẳng định “không”.
Yêu cầu của Hải Phòng cũng như yêu cầu của Bộ Y tế, BCĐ Quốc gia, của Chính phủ là phải kiểm soát y tế, ở đây là phải có giấy xét nghiệm Covid-19, bằng phương pháp PCR. Việc này đã làm xuyên suốt và đây là lần thứ 4 Hải Phòng không cách ly lái xe, phụ xe và những người vận chuyển hàng hoá đi và đến Hải Phòng.
Câu hỏi thứ hai về tổ chức ăn ở cho lái phụ xe, Hải Phòng đặc biệt quan tâm đến đội ngũ này. Chúng tôi đã tham mưu nhiều giải pháp đảm bảo an toàn phòng chống dịch bệnh.
Tôi đề nghị các doanh nghiệp, Hiệp hội vận tải… vận động các hiệp hội, doanh nghiệp vận tải nên bố trí điểm ăn ở tập trung cho lái phụ xe ở các điểm đầu – điểm cuối, không để cho lái xe ăn ở tại nhà. Với xe container của Mỹ thì lái phụ xe hoàn toàn có thể ăn uống, nghỉ trên xe, nghỉ tại chỗ. Doanh nghiệp có thể bố trí thêm nơi ăn, vệ sinh cho lái phụ xe.
Hải Phòng đã và đang làm. Tuy nhiên chúng tôi sẽ rà soát, tuỳ theo nhu cầu vận chuyển hàng hoá, tuỳ theo khả năng đáp ứng của doanh nghiệp sẽ kiến nghị cấp thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung kịp thời.
