1. Tổng quan chính sách thuế quan của Trump
Trong cả nhiệm kỳ đầu và chiến dịch tái tranh cử, Donald Trump đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với chủ nghĩa bảo hộ kinh tế, cụ thể qua việc áp thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, đặc biệt là Trung Quốc, Canada và Mexico.
Các mức thuế này nhằm:
• Bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh của hàng nhập khẩu.
• Gây áp lực buộc đối tác thương mại nhượng bộ trong các thỏa thuận thương mại.
• Tăng thu ngân sách để hỗ trợ các chính sách cắt giảm thuế trong nước.
Ông Trump coi thuế quan là “công cụ tuyệt vời nhất”, với mục tiêu định hình lại nền kinh tế Mỹ trong khuôn mẫu tự cung tự cấp hơn. Tuy nhiên, các nhà kinh tế học nhận định rằng các biện pháp này có thể dẫn đến lạm phát cao hơn do chi phí nhập khẩu được chuyển sang người tiêu dùng và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu.
2. Ảnh hưởng đối với Việt Nam
Việt Nam, với vai trò là một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ và thành viên quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, sẽ chịu tác động từ các chính sách này:
• Cơ hội tăng trưởng xuất khẩu: Khi thuế đối với hàng hóa Trung Quốc tăng, các doanh nghiệp Mỹ có xu hướng chuyển nguồn cung từ Trung Quốc sang Việt Nam. Điều này đã từng thúc đẩy dòng vốn FDI và sản xuất tại Việt Nam trong các ngành như điện tử, dệt may, và da giày.
• Rủi ro trở thành mục tiêu: Việc gia tăng xuất khẩu sang Mỹ cũng có thể khiến Việt Nam bị đưa vào tầm ngắm vì thặng dư thương mại lớn. Trong nhiệm kỳ trước, Mỹ đã áp lực Việt Nam về vấn đề thao túng tiền tệ và xuất khẩu thép có nguồn gốc từ Trung Quốc.
• Tái định hình chuỗi cung ứng: Nếu các chính sách thuế quan mới làm gián đoạn nghiêm trọng thương mại Mỹ-Trung, các công ty toàn cầu sẽ tiếp tục dịch chuyển chuỗi cung ứng, trong đó Việt Nam có thể là điểm đến chính. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi Việt Nam phải nâng cấp hạ tầng và cải thiện năng lực logistics để đáp ứng nhu cầu gia tăng.
3. Chiến lược ứng phó cho Việt Nam
• Đa dạng hóa thị trường: Giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ bằng cách mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác như EU, Nhật Bản, và Ấn Độ.
• Nâng cao năng lực sản xuất và chuyển đổi số: Để tận dụng cơ hội từ dòng chuyển dịch sản xuất, Việt Nam cần tập trung vào cải thiện năng suất lao động và áp dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất.
• Tăng cường đàm phán thương mại: Chính phủ cần chủ động làm việc với phía Mỹ để duy trì quan hệ thương mại ổn định, tránh các biện pháp trừng phạt thương mại không cần thiết.
Kết luận
Chính sách thuế quan của ông Trump, mặc dù mang lại lợi ích ngắn hạn cho một số ngành công nghiệp Mỹ, có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu và gây ảnh hưởng phức tạp đến các nước như Việt Nam. Để ứng phó hiệu quả, Việt Nam cần một chiến lược đa dạng hóa và cải cách kinh tế toàn diện, tận dụng các cơ hội và giảm thiểu rủi ro từ những thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế.
NỀN Logistix | Tuấn Thừa Ân
